Feste Grun Noardeast-Fryslân Nieuws 2019/2020
Uren, dagen, maanden, jaren
vliegen als een schaduw heen
Ach, wij vinden, waar wij staren
niets bestendigs hier beneen
Op de weg, die wij betreden
staat geen voetstap die beklijft
Al het heden wordt verleden
schoon 't ons toegerekend blijft
Fèste Grûn Noardeast-Fryslân
winsket eltsenien alle goeds ta yn 2021
Vrijdag 31 december 2020 :
De NAM wil 255 miljoen kubieke meter gas winnen uit het veld op de grens van Groningen
en Friesland. Maar er is ook een tegengeluid. Meer hierover onder
Actiegroep Pieterzijl heeft geen geld
voor rechtzaak (Friesch Dagblad 31 december 2020)
Zaterdag 26 december 2020 :
De NAM mag tot 2036 boren naar gas rondom Blija, Moddergat en Lauwersoog.
Meer hierover onder
Gaswinning in en om Waddenzee mag door (Friesch Dagblad 24 december 2020)
Onderzoek naar milieueffecten Waddenzee. Zie onder
Gaswinning veroorzaakt geen natuurschade
bij Wad (Friesch Dagblad 23 december 2020)
Wederom trillingen in Groningen. Meer hierover onder
Aardbeving Loppersum en Westeremden
(Friesch Dagblad 22 december 2020)
Op donderdagavond
17 december 2015 tijdens de raadsvergadering kwam een zeer verontrustend
rapport van voormalig NAM medewerker
Ir. Adriaan P.E.M. Houtenbos ter sprake.
De oppositie in de gemeenteraad (Dongeradeel Sociaal, ChristenUnie, PvdA) liet toendertijd weten
geen vertrouwen te hebben in de Nederlandse Aardolie Maatschappij.
Merkwaardig genoeg kon de NAM toch rekenen op enthousiaste steun van de gemeente Dongeradeel voor de bouw
van een kantoor in het centrum van Anjum.
Voorzover ons bekend hebben de goed onderbouwde aanbevelingen in bovengenoemd document geen
enkele opvolging gekregen.
Donderdag 29 oktober 2020 :
Feste Grun Noardeast-Fryslan heeft meerdere mail adressen. Emailadres info@festegrun.nl
was tot op heden een zogenaamd
slapend adres. Dit is nu veranderd. Emails
gestuurd naar
info@festegrun.nl komen vanaf vandaag rechtstreeks bij het bestuur terecht.
Hierbij een document van de NAM waaruit blijkt dat het grootste gedeelte van de noordoost-friese
gasvoorraad inmiddels is opgeboord. Zie onder
NAM presentatie 18 september 2018
In deze presentatie wordt o.a. vermeld dat het
15 miljard kuub grote Anjumer veld voor 94% leeg is.
De verwachting van dit gasveld is in de loop der tijden blijkbaar flink naar beneden bijgesteld.
In de Leeuwarder Courant van
21 maart 1993
werd gesproken over
30 miljard kuub.
De kwalificatie "activistisch" leidde tot enige wrevel tussen gemeente Noardeast-Fryslan
en Stichting Feste Grun. Meer hierover onder
Gemeente en Stichting Feste Grun : blik vooruit
Maandag 26 oktober 2020 :
Verzakkingen in de zeedijk boven de gasbel bij Nes en Moddergat zijn volgens Douwe Anema
van belangenvereniging Feste Grun het gevolg van een uitloper van de Hantumer breuklijn,
met scheuren in de aardkorst op een diepte van ongeveer drie kilometer.
Kaart links : gasvelden in onze regio
Het complete artikel in het Nieuwsblad Noordoost-Friesland kunt U lezen
onder
Feste Grun Noardeast-Fryslan
wil dat NAM bodemdaling erkent
Vrijdag 16 oktober 2020 :
Produktiecijfers gasvelden Noardeast-Fryslân en omstreken tot 1 januari 2020 |
Veld | Produktie 2019 | In produktie sinds | Produktie Totaal |
Nes (deel Waddenzee) | 578.608.812 m3 | 2007 | 10.872.601.092 m3 |
Ameland oost (deel Waddenzee) | 165.397.375 m3 | 2003 | 5.740.035.528 m3 |
Anjum | 0 m3 | 1997 | 5.290.398.829 m3 |
Moddergat (deel Waddenzee) | 209.719.487 m3 | 2007 | 4.514.895.245 m3 |
Lauwersoog (geheel Waddenzee) | 194.039.896 m3 | 2005 | 3.957.056.287 m3 |
Metslawier | 0 m3 | 1997 | 1.267.691.076 m3 |
Metslawier Zuid | 34.594.132 m3 | 2012 | 1.541.179.559 m3 |
Ameland westgat | 63.470.663 m3 | 2003 | 2.760.521.112 m3 |
Munnekezijl | 42.513.092 m3 | 2003 | 2.053.621.338 m3 |
Vierhuizen (deel Waddenzee) | 0 m3 | 2008 | 1.647.304.611 m3 |
Oostrum | 8.553.337 m3 | 2003 | 1.448.081.160 m3 |
Blija-Zuidoost | 49.640.019 m3 | 1985 | 1.265.107.824 m3 |
Blija-Ferwerderadeel (deel Waddenzee) | 21.331.014 m3 | 1985 | 611.886.388 m3 |
Ezumazijl | 0 m3 | 1999 | 474.845.919 m3 |
Blija-Zuid | 24.793.021 m3 | 1985 | 276.446.328 m3 |
Produktie totaal | 44.893.220.986 m3 |
Woensdag 8 juli 2020 :
De gaswinning bij Ternaard is weer een stap dichterbij. Na aandringen van de Waddenvereniging
is de
inzageperiode verschoven naar half augustus 2020. Zie een artikel in
het Nieuwsblad Noordoost-Friesland onder
NAM heeft vergunning gaswinning Ternaard
aangevraagd.
Hierbij een petitie met betrekking tot
schadeprotocol overige velden en het bijbehorende
persbericht
"De doelen zijn duidelijk en de ambities zijn hoog, maar de feitelijke realisatie valt
nogal tegen". Een bijdrage van Frans Debets (Friesch Dagblad) onder
Mondje dicht.
Dinsdag 21 april 2020 :
Een artikel van Jan-Peter Soenveld over compensatie.
Zie onder
Gasbedrijven moeten meer
compenseren(Friesch Dagblad).
Persbureau ANP bestempelde publicatie van een (pas)foto
van minister Erik Wiebes op deze website als "onrechtmatig gebruik".
Tot nader order hebben
we daarom een aantal foto's verwijderd van deze website.
Hopelijk heeft U hiervoor begrip.
Bestuur Stichting Feste Grun NoardEast Fryslan.
Maandag 24 december 2019 :
We staan voor grote uitdagingen. De klimaatopwarming lijkt sneller te gaan dan voorspeld.
Nederland is koploper wat betreft de stikstofdepositie. Ondanks dat op diverse fronten de wal het schip
keert willen overheid en burger er nog niet echt aan. Boeren en bouwers protesteren alsof er niets
aan de hand is. De overheid komt met een geldinjectie van zestig miljoen zodat de gaswinning onder
Ternaard en Waddenzee toch mag doorgaan. Vliegveld Lelystad mag gewoon uitbreiden. En, sneeuw of geen
sneeuw, Nederlanders gaan weer massaal op skivakantie. ...... Wanneer niemand een stap terug wil doen,
gaan we het met zijn allen erg moeilijk krijgen.
Feste grun Noardeast-Fryslân wenst iedereen gezegende kerstdagen en een goede jaarwisseling 2019/2020.
Naar aanleiding van de komende jaarwisseling een bijdrage van Sybrand Frietema de Vries
.
Zie onder
Wat we meenemen naar 2020 (Friesch Dagblad).
Maandag 11 november 2019 :
"De ambities verlagen is politiek onhaalbaar, maar de ambities realiseren lijkt ook
onmogelijk".
Een bijdrage van Frans Debets (adviseur op het gebied van duurzame energie) onder
Klimaatdossier lijkt op stikstofdossier
(Friesch Dagblad).
Donderdag 31 oktober 2019 :
Enkele jaren geleden kregen Anjumers een nieuwe Multi Functionele Accomodatie met een
NAM-kantoor.
In feite was hier sprake van het omkopen van burgers en bestuur. In Ternaard dreigt nu hetzelfde te
gebeuren. In ruil voor een hoop geld mag de NAM haar gang gaan en een nieuw veld onder de Waddenzee
exploiteren.
Het wordt alsmaar duidelijker dat we met zijn allen teveel willen. Niet alles kan.
Daarom is het opmerkelijk dat het grootste deel van de gelden worden besteed aan sociaal-economische
vitaliteit. Het resultaat van het omgevingsproces is dus dat de gaswinning onbeperkt mag doorgaan en dat
door subsidies de economie zal toenemen. Dus, bepaald geen winst voor ons leefmilieu.
Meer hierover onder
Plannen voor compensatie gaswinning
"En wij burgers moeten ons bewust zijn dat we de consequenties van onze keuzes niet
kunnen wegpoetsen met marketingverhaaltjes".
Een rake column van Sybrand Frietema de Vries onder
De vervuiler compenseert (Friesch Dagblad).
Op dit moment staat de
stikstofdepositie in het middelpunt van de belangstelling. Hierbij een tweetal
documenten over dit onderwerp. Mocht U de Engelse taal niet beheersen dan zijn de verschillende illustraties
misschien verhelderend.
Zie onder
Nitrogen deposition (engels) en
Emissies en depositie van stikstof in Nederland
(nederlands)
Protest tegen gaswinning vindt steeds meer gehoor. Zie onder
Deel 1 en
Deel 2 (Friesch Dagblad).
Donderdag 29 augustus 2019 :
Toen zo rond
1993 het gasveld in Anjum werd ontdekt
, werd gesproken over een 30 miljard m3. Tot nu toe is daarvan
naar schatting
15 miljard kuub opgeboord en afgevoerd. Dit getal is echter een schatting vanwege het feit dat de exacte cijfers m.b.t
Anjum niet zijn vrijgegeven. Omdat de NAM er alles aan doet om het Ternaarder gasveld (en andere)
te exploiteren is het merkwaardig dat de resterende Anjumer voorraad niet wordt aangeroerd.
De volgende scenario's zijn mogelijk :
1 - Het veld is leeg.
2 - Vanwege moeizame winbaarheid zijn er andere methoden nodig om het gas naar boven te krijgen (fracking).
3 - De bodemdaling is veel groter dan verwacht.
4 - Voor gelijkmatige bodemdaling in onze regio is het misschien verstandig om eerst 'jongere' velden te exploiteren.
Anjum zou dan in een later stadium weer aan de beurt komen.
Naar aanleiding van bovenstaande zijn schriftelijke vragen gesteld.
De stikstofwet heeft misschien gevolgen voor gaswinning.
Zie artikelen onder
Stikstofregels ingezet tegen gasboring Ternaard
en
'Eindelijk harde lijn getrokken met stikstofwet' (Friesch Dagblad).
Maandag 12 augustus 2019 :
Zoals bekend is er sprake van een toenemende verzilting in onze regio. Hierbij nog maar eens opgemerkt
dat het verziltingsproces door gaswinning (dus bodemdaling) wordt versterkt. Zie artikel
onder
Verzilting groot risico voor Fryslân (Friesch Dagblad).
Ook wanneer een meerderheid tegen gasboren is, betekent dit nog niet dat er geen gaswinning komt.
Zie onder
Verwarring rond draagvlak gasboren (Friesch Dagblad).
Hieronder de produktiecijfers tot en met 2018 van verschillende velden in de gemeente Noardeast-Fryslân
en omliggende streken. Meer gegevens inzake gas- en oliewinning kunt U inzien onder
www.nlog.nl
Misschien is het goed om onderstaande duizelingwekkende cijfers in een ander daglicht te plaatsen.
Totale produktie tot nog toe in onze regio bedraagt 43.384.235.186 m3. Bij een (aardgas) dichtheid
van 0,833 kg/m3 betekent
dit een gewicht van 36.139.067.909 kg. Een gemiddelde tankwagen zal een laadvermogen van 10.000 kg
hebben. Dit betekent dus dat 3.613.906 tankwagens nodig zouden zijn geweest om het gas te vervoeren
-> dus meer dan 3.5 miljoen vrachtwagens.
Voor de
Nes produktie van 2018 kunnen we ook zo'n berekening houden : 762.573.244 m3 =
635.223.512 kg = 63.522 tankwagens
-> dus meer dan een 63.5 duizend vrachtwagens.
Produktiecijfers gasvelden Noardeast-Fryslân en omstreken tot 1 januari 2019 |
Veld | Produktie 2018 | In produktie sinds | Produktie Totaal |
Nes (deel Waddenzee) | 762.573.244 m3 | 2007 | 10.293.992.280 m3 |
Ameland oost (deel Waddenzee) | 195.710.495 m3 | 2003 | 5.574.638.153 m3 |
Anjum | 0 m3 | 1997 | 5.290.398.829 m3 |
Moddergat (deel Waddenzee) | 233.182.871 m3 | 2007 | 4.305.175.758 m3 |
Lauwersoog (geheel Waddenzee) | 221.156.228 m3 | 2005 | 3.763.016.391 m3 |
Metslawier | 0 m3 | 1997 | 1.267.691.076 m3 |
Metslawier Zuid | 55.722.412 m3 | 2012 | 1.506.585.427 m3 |
Ameland westgat | 093.596.137 m3 | 2003 | 2.697.050.449 m3 |
Munnekezijl | 48.585.194 m3 | 2003 | 2.011.108.246 m3 |
Vierhuizen (deel Waddenzee) | 55.500.608 m3 | 2008 | 1.647.304.611 m3 |
Oostrum | 38.077.393 m3 | 2003 | 1.439.527.823 m3 |
Blija-Zuidoost | 53.018.550 m3 | 1985 | 1.215.467.805 m3 |
Blija-Ferwerderadeel (deel Waddenzee) | 26.265.423 m3 | 1985 | 590.555.374 m3 |
Ezumazijl | 0 m3 | 1999 | 474.845.919 m3 |
Blija-Zuid | 25.999.233 m3 | 1985 | 251.653.307 m3 |
Produktie totaal | 43.384.235.186 m3 |
Donderdag 23 mei 2019 :
22 mei 2019
PERSBERICHT - steunbetuiging actiegroepen, Milieudefensie en Waddenvereniging aan Groningen en oproep aan
Minister Wiebes
Veilige gaswinning is een sprookje!
Minister Wiebes: word wakker, dit is een nachtmerrie !
En wéér beefde Groningen vanochtend. Een forse aardbeving met een kracht van 3,4. En wéér
staat het leven van
de inwoners op de kop. Leven in onveiligheid, met schade, met een praktijk van kastje-muur en grote onduidelijkheid.
Een nachtmerrie. Namens de Stichting Tsjingas, Laat Fryslân Niet Zakken, Stichting Gas DrOvF, Waddenvereniging,
Ternaard Foar de Wyn, Feste Grûn Noard-east Fryslân, Foar Heech Tsjin Gas, OnzeKlei, Niet Fracken in Waalwijk,
Laat Woerden Niet Zakken, Stop Gaswinning in Loon op Zand en Milieudefensie spreken wij hierbij onze steun uit aan
alle getroffen Groningers. Wij zijn solidair en blijven ons samen met jullie inzetten voor een goede schaderegeling,
de afbouw van de gasverslaving en het sneller sluiten van de gaskraan.
Gaswinning = schade
Maatschappelijk is een breed besef ontstaan dat gaswinning schade veroorzaakt. Gaswinning leidt tot grote zorgen
onder inwoners. Ziekte, stress, verdriet en wanhoop zijn gevolgen. Gaswinning leidt tot bodemdaling. Schade aan huizen
is een van de gevolgen. Gaswinning gaat altijd gepaard met inzet van chemicaliën. Niemand die kan voorspellen wat op
langere termijn de effecten hiervan zijn op bodem, water en natuur. Gasgebruik draagt bij aan klimaatschade. 40.000
deelnemers aan de klimaatmars eisten acties om klimaatverandering te stoppen. Nieuwe gaswinning staat zéker niet op de
lijst van maatregelen.
Dovemansoren Minister Wiebes
Dit schadebesef heeft geleid tot een groot en breed maatschappelijk tegengeluid, van inwoners, actiegroepen,
belangenverenigingen en lokale overheden. Een eindeloze stroom van petities, zienswijzen, manifestaties, ingezonden
brieven en rechtszaken is het gevolg. Het Ministerie van EZK wordt overspoeld. Wie gaat navragen komt uit op duizendtallen
en op zeker 45 Kamerdebatten. Vooralsnog is EZK doof voor dit maatschappelijke geluid. Het economisch gewin staat nog steeds
boven de veiligheid van mensen en het klimaat.
Oproep - leer en stop met plannen voor meer gaswinning
Keer op keer geeft Minister Wiebes aan gaswinning toe te willen staan daar waar dat volgens hem veilig kan. Hoeveel
extra pijnlijke lessen zijn er nog nodig om ook bij EZK het besef geland te krijgen dat veilige gaswinning een sprookje
is? Veilige gaswinning in Groningen bleek een sprookje. Premier Rutte noemde de aardbeving van vanochtend "verschrikkelijk"
en haalde aan dat "iedereen in de jaren vijftig heel optimistisch was over gaswinning, maar dat het nu is veranderd in een
nachtmerrie".
Desondanks zijn er momenteel tientallen plannen voor nieuwe, meer of langere gaswinning. Onder het Werelderfgoed de
Waddenzee en op talloze plekken in Friesland, Drenthe, Groningen, Overijssel, Utrecht, Brabant, Noord- en Zuid-Holland.
Ons landschap wordt geplunderd en de generaties na ons worden opgezadeld met de schade die er van komt. In zijn
"kleine gasveldenbrief" schrijft Minister Wiebes: "Daarnaast kijk ik nadrukkelijk naar lessen uit de Groningse praktijk
die ook op kleine velden toegepast kunnen worden."
Dit is he´t moment om dit te laten zien.
Onze oproep : erken dat gaswinning tot schade leidt, los schade snel en goed op, doe de gaskraan in Groningen
dicht, stop met de plannen voor nieuwe gaswinning of meer dan wel langere gaswinning uit bestaande gasputten en zet
maximaal in op de overstap naar duurzame energie.
Er is veel te winnen. Het aandeel duurzame energie stond in 2018 nog maar op 7,3%. Er zijn genoeg duurzame alternatieven.
De kennis is, de technologie is er, het is een kwestie van doen. Ook zijn er meer mogelijkheden dan nu worden benut om
de vraag naar gas terug te brengen. Veel Nederlands willen wel. Daar liggen ideeën en daadkracht. Geef deze
motiverende, positieve en toekomstgerichte energie ruim baan.
Vrijdag 15 maart 2019 :
De NAM mag 10 jaar langer gas uit de grond halen bij Surhuisterveen.
Zie onder
Minister negeert negatief advies gaswinning (Friesch Dagblad).
Zoals bekend is de provincie Fryslân tegen nieuwe gaswinning. Maar desondanks geeft ze wel
alle medewerking aan de
Canadese (beursgenoteerde) multinational
Vermilion.
Zie onder
Vermilion mag ook bij Oudega gas zoeken (Friesch Dagblad).
Afgelopen dinsdag werd in Ternaard o.a. gesproken over een investeringsagenda die de regio moet
compenseren voor de gaswinning. Zoals ook in Anjum gebeurde, begint het er nu echt op te lijken
dat de Noordoostfriese burger
zich laat omkopen met als gevolg dat de NAM
onbeperkt gas mag opboren. Een trieste zaak.
Misschien is het goed te realiseren dat, nadat de handtekeningen zijn gezet,
er geen weg terug is.
Vanaf dat moment kunnen de gaswinners ongestoord hun gang gaan onder
Noardeast-Fryslân en Waddenzee.
In deze regio is het
CDA altijd voorstander geweest van gaswinning. Het mag dan ook niet
verwonderlijk worden genoemd dat juist een oud CDA-wethouder een zogenaamd ontzorgingstraject
gaat coördineren.
Zie volledige artikel onder
Mogelijk onderzoek
naar draagvlak gaswinning (Friesch Dagblad).
Dinsdag 15 januari 2019 :
Mocht U meer willen weten over de stand van zaken rond uitbreiding van gaswinning in Blije hierbij
de laatste informatie (Friesch Dagblad).
Gemeente Tytsjerksteradeel wil geen gaswinning door Vermilion. Meer hierover zie
hier (Friesch Dagblad).
Aan het begin van 2019 enige statistische data van het afgelopen jaar m.b.t. aardbevingen.
Meer hierover onder
Minder aardbevingen in Groningen (Friesch Dagblad).
Zaterdag 22 december 2018
Van onze lokale correspondent
Andere tijden : de Anjumer Bantmelkers (ca 1955)
Vlnr : Dirk Heeringa, Oane Heeringa, Siem Tilma met daarvoor Maaike Bandstra, Klaas Visser met daarvoor Lolke Bandstra,
achter Klaas Visser onbekend, rechts van Klaas Visser onbekend, Freerk Bandstra (bracht het melkvee naar de jister) met onbekende dame daarvoor,
Klaas Meindertsma, Jimke Dijkstra, Harm Bandstra, Machiel Hoekstra, Thomas Jansma,
Martinus Holwerda, Ate Postma
Nog niet zo lang geleden waren boerenbedrijven vergeleken met nu
veel kleinschaliger. Veel werk moest worden gedaan door mens- en paardekracht. Daarom
konden boerenbedrijven niet al te groot zijn.
Bovenstaande foto uit de vijftiger jaren met "Anjumer Bantmelkers"
geeft een treffend beeld van deze gemoedelijke kleinschaligheid.
In de kwelders bij Anjum hadden verschillende boeren, burgers of gernierders kleine aantallen melkvee. Er
werd met de hand gemolken.
Het was toen nog de tijd van de gemengde bedrijven. Mest met stro werd op eigen land uitgereden en
er werd geproduceerd voor de lokale markt. Het tegenwoordig veel gehoorde kringloopdenken was toen dagelijkse praktijk.
Ook heerste er een andere mentaliteit. Men werkte om te leven en niet andersom ("throch de tiid komme is goed genôch").
In de jaren daarna zijn boerenbedrijven door o.a. toenemende mechanisatie alleen
maar groter geworden. De overheid stimuleerde deze schaalvergroting. Ondanks dat een meerderheid
in de gemeente Oost- en Westdongeradeel tegenstemde vond rond 1974
een ruilverkaveling plaats. Bulldozers en kranen vernietigden op brute wijze
het karakteristieke landschap wat er al honderden jaren min of meer onaangeroerd had gelegen.
Kromme sloten (oude zeegeulen) waren natuurlijk niet efficient en
werden dichtgegooid of rechtgemaakt. Een perceel land moest vooral groot zijn en vierkant. Elk heuveltje
werd gladgestreken. Kleinere boeren
werden min of meer gedwongen te stoppen. Beneden een bepaalde grens kreeg je geen extra land toebedeeld.
Specialisatie was ook zo'n toverwoord. Gemengde bedrijven waren volgens de toenmalige beleidsmakers helemaal uit de tijd.
Boeren moesten op winst beluste managers worden.
Nu zijn we zoveel jaren later en komen tot de ontdekking dat er een hele grote keerzijde zit aan het
gevoerde beleid van schaalvergroting, specialisatie en efficientie. Mestproblematiek, bestrijdingsmiddelen in voedselketen en
grondwater, monoculturen tot in het extreme, ziektedruk en uitputting van het land om er maar een paar te noemen.
En last but not least : veel vogels en andere dieren kunnen
bij de tegenwoordige intensieve bedrijfsvoering niet meer overleven en verdwijnen simpelweg.
U vraagt zich nu natuurlijk af waarom dit verhaal valt te lezen op een website welke kritisch is
over gaswinning. Bovenstaande illustreert hoe een overheid beslissingen kan nemen of beleid kan voeren welke op de
langere termijn volstrekt verkeerd uitpakken. Overheidsbeleid is te vaak gebaseerd op
kortetermijn economisch gewin. En hier ligt een parallel met gaswinning. De overheid heeft
te lang geen rekening willen houden met de negatieve gevolgen van gaswinning. En daar probeert
Feste grun Dongeradiel ook het komende jaar wat aan te doen.
Mocht U overigens de niet-geidentificeerde personen herkennen van de foto dan graag een email
naar p.s.tilma@knid.nl
Feste grun Dongeradiel wenst iedereen gezegende kerstdagen en een goede jaarwisseling 2018/2019.